Plaatsen > Baarle-Hertog
Baarle-Hertog is een plaats en gemeente in de provincie Antwerpen. De gemeente telt (op 1 januari 2000) 2.120 inwoners (1.066 mannen en 1.054 vrouwen) en heeft een oppervlakte van 7 40 km².
Samen met Baarle-Nassau vormt Baarle-Hertog het dorp Baarle.
Baarle ligt op zo’n 100 km van Amsterdam en Brussel, in het hart van de Benelux en de Kempen, op de grens van België en Nederland en de provincies Antwerpen en Noord-Brabant, middenin de driehoek Tilburg, Turnhout en Breda. Het is het merkwaardigste dorp ter wereld: 30 stukjes België en Nederland die, in elkaar verweven het dorp Baarle vormen. Op de kaart heet het Baarle-Nassau en Baarle-Hertog.
BAARLE-HERTOG bestaat uit 22 Belgische enclaves omringd door de Nederlandse gemeente Baarle-Nassau en het kerkdorp Zondereigen dat over de officiële rijksgrens in het Belgisch moederland gelegen is. Het centrum van de Baarle-Hertog ligt op zo’n 6 km ten noorden van de officiële rijksgrens tussen Nederland en België.
BAARLE-NASSAU telt 7 Nederlandse sub-enclaves verspreid in de twee grootste Belgische enclaves, en daarnaast nog 1 Nederlandse enclave in het Belgisch moederland.
U vindt er 2 gemeentehuizen, 2 postkantoren, 2 brandweerkorpsen, 2 parochiekerken, de telefoon- en elektriciteitsvoorzieningen lopen dubbel. Water en gas worden vanuit Nederland geleverd en kabeltelevisie vanuit België. Ook is er één internationale bibliotheek en één gezamenlijk cultureel centrum.
De grenzen in Baarle lopen kriskras door huizen, gebouwen, tuinen en straten, zelfs door delen van huizen. Voor de inwoners is hier de voordeurregel afgesproken. Deze voordeurregel betekent dat de bewoners van een woning zich moeten inschrijven in het bevolkingsregister van die gemeente waar hun voordeur zich bevindt.
Dit kan men zien aan de huisnummers. De woningen met hun voordeur op Belgisch grondgebied hebben een huisnummer met de Belgische driekleur, de Nederlandse met de Nederlandse driekleur.
’s Zondags komen duizenden dagtoeristen hier hun gading zoeken, omdat de winkels op zondag geopend zijn.
Baarle is ook een groene en recreatieve gemeente. Er zijn meerdere fiets- en wandelroutes. Deze routes, en ook andere toeristische informatie, zijn verkrijgbaar bij het VVV-kantoor Baarle-Hertog-Nassau.
Bezienswaardigheden
ENCLAVEMAQUETTE
In de glazen kiosk bij de Belgische Remigiuskerk is een interactieve maquette van Baarle te vinden. Hier vindt u het centrum van Baarle op schaal nagemaakt, compleet met huizen en winkels naar werkelijkheid. Met een druk op de knop worden de Nederlandse (delen van) percelen omhoog gebracht, zodat de tweelandenpuzzel op een speelse manier zichtbaar wordt.
HEEMHUIS
Van 1877 tot 1987 was hier het gemeentehuis van Baarle-Hertog gevestigd. Sinds 1989 is de Heemkundekring Amalia van Solms, die gesteund wordt door vele leden van Baarle en omgeving, er gehuisvest. Het gebouw is bij ministerieel besluit van 7 maart 1994 tot monument verklaard. De Heemkundekring organiseert met regelmaat tentoonstellingen die door geïnteresseerden te bezichtigen zijn.
Info: Kerkstraat 4 – B-2387 Baarle-Hertog – tel. +31 (0)13-507 95 56 – Website: www.amaliavansolms.org
KATHEDRALE KAARSENMUSEUM
In het Kaarsenmuseum (naast de Belgische Remigiuskerk) bevindt zich de uitzonderlijke collectie kathedrale kunstkaarsen van Frits Spies. Met pure bijenwas, op natuurlijke wijze gekleurd, heeft hij met ongelooflijke vaardige hand en veel geduld tot in de kleinste details onderwerpen en personen van religieuze aard uitgebeeld. Het gaat hier om een absoluut unieke kunstvorm in de vorm van driedimensionale afbeeldingen van soms meer dan twee meter hoog. Voor wie tijd heeft een aanrader om eens te bezichtigen.
Info: Kerkplein 2 – B-2387 Baarle-Hertog – tel. +32 (0)14-69 96 62
BELGISCHE REMIGIUSKERK
Tot in de 19de eeuw behoorden de beide Baarles en omliggende dorpen tot dezelfde parochie die onder deze St. Remigiuskerk viel. Deze “Belse” kerk in Kempische Gotiek heeft een toren van ruim 46 meter hoog die is uitgerust met een karakteristieke uivormige bol en versierd met kalkzandstenen. De 19 stijlvolle gebrandschilderde ramen van de kerk zijn tussen 1959 en 1970 vervaardigd door de Antwerpse tekenaar en glazenier Jos Hendrickx (1906 – 1971). Sinds 16 september 1942 zijn de St. Remigiuskerk en het Kerkplein beschermd monument.
HOLLANDSE KERK
De O.L. Vrouw van Bijstandkerk is sinds 1860 de parochiekerk van Baarle-Nassau. Deze kerk was goedkoop en eenvoudig opgebouwd met “Belse” steen. Omdat geen geld meer overbleef voor meubilering, is de kerk ingericht met giften van diverse kerkelijke instanties uit de omgeving. Sinds 1932 is deze kerk vergroot in een massaal aandoende moderne stijl, die een groot contrast vormt met het oude gedeelte.
SINT SALVATORKAPEL
Rond deze Kapel van Nijhoven, met zijn muurschilderingen en Lourdesgrot ligt een bidtuin als oase van rust en groen tussen oude bomen. De gerestaureerde beeldengroepen van de Kruisweg die de lijdensweg van Jezus uitbeelden, de Zeven Smarten en de Vijf geheimen, roepen bij velen nostalgische herinneringen op aan vervlogen tijden.
BERNARDUSKAPEL
De St. Bernarduskapel van Ulicoten is eveneens een oase van rust. Deze kapel bevindt zich aan het einde van de Boschstraat. Ze ligt op Belgische grond, die bij het dorp Meerle (Hoogstraten) behoort.
BROUWERSHUIS
In het Brouwershuis is naast een ruim assortiment ambachtelijke bieren, heerlijke Smokkelklompjenever en de Boalse Babbel, een verzameling grens- en smokkelattributen te bezichtigen. Groepen kunnen hier terecht voor smokkel- en kloosterarrangementen waarbij bezigheden als een unieke Smokkelklompwandeling en Oud-Vlaamse caféspelen hand in hand gaan met culinaire lekkernijen.
Info: Molenstraat 42 – B-2387 Baarle-Hertog – tel. +32 (0)14-69 94 03
DE POMP(EN)
Op de Singel bevinden zich twee pompen, beide zijn geclassificeerd als rijksmonument. De ene pomp, die voor het Nederlandse gemeentehuis staat, is een zwengelpomp uit 1809. In de zomer geeft hij water en bij een speciale gelegenheid bier. De andere Pomp (Singel 12) stamt uit 1839. In dit gebouw was tot 1907 het gemeentehuis van Baarle-Nassau gevestigd. Daarna is het politiebureau geweest tot 1953. Tegenwoordig kan elke bezoeker in dit gezellige café de dorst lessen en van een lekker maal genieten.
Info: Singel 12 – NL-5111 DC Baarle-Nassau
HUIS MET TWEE HUISNUMMERS
In Baarle geldt voor de inwoners zoals aangegeven de voordeurregel. Deze houdt in dat de plaats van de voordeur bepaalt in welke gemeente de bewoners van het pand zijn ingeschreven, en bij welke nutsvoorzieningen (telefoon en elektriciteit) men zich moet aansluiten. De plaats van de voordeur wordt aangegeven door de huisnummerbordjes, waarop de nationale driekleur is weergegeven. Op Loveren vindt u een woning met twee huisnummers: het Belgische nummer 2 en het Nederlandse nummer 19. De grens loopt hier dwars door de voordeur. In 1585 was hier Herberg De Swaen gevestigd.